Fakültənin Strukturu
5 kafedra və Xarici Dillər Mərkəzi fəaliyyət göstərən Filologiya fakültəsi var qüvvəsi ilə Respublikamızın inkişafı üçün çalışır. Çalışır ki, layiqli kadrlar yetirsin. Buna isə gücümüz yetər.
Müasir Azərbaycan Dili
Müasir Azərbaycan dili kafedrası filologiya elmləri doktoru, professor Həsən Mirzəyevin təşəbbüsü
Müasir Azərbaycan dili kafedrası
Müasir Azərbaycan dili kafedrası filologiya elmləri doktoru, professor Həsən Mirzəyevin təşəbbüsü və təklifi ilə 1989-cu ilin iyun ayında universitetin “Azərbaycan dilçiliyi” kafedrasının bazası əsasında yaradılmışdır. Həmin il filologiya elmləri doktoru, professor H.Mirzəyev “Müasir Azərbaycan dili” kafedrasına kafedra müdiri seçilmiş və 2015-ci ilə qədər rəhbərlik etmiş, 2015-2018-ci illərdə filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Mahirə Nağı qızı Hüseynova rəhbərlik etmişdir. 2018-2021-ci illdərdə kafedraya filologiya elmləri doktoru, professor Buludxan Əziz oğlu Xəlilov rəhbərlik etmişdir. 2021-ci ildən kafedraya filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Könül İbrahim qızı Səmədova rəhbərlik edir.
Kafedranın statistik göstəriciləri (2023)
Əməkdaşların ümumi sayı - 14 nəfər
- 4 nəfər – filologiya elmləri doktoru, professor
- 4 nəfər – filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
- 2 nəfər – filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim
- 1 nəfər – filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim
- 2 nəfər – müəllim
- 1 nəfər – böyük laborant
Elmi fəaliyyət
Kafedrada 4 nəfər elmlər doktoru, 4 nəfər dosent, 7 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Bu sahədə yüzlərlə məqalə və tezislər çap olunmuşdur. 100-dən çox monoqrafiya və 10-dan çox proqram çap olunmuşdur. Bir sıra beynəlxalq konfranslarda məruzələrlə çıxış etmiş və sertifikatlarla təltif olunmuşdurlar. Müasir Azərbaycan dili kafedrasının elmi işlərinin istiqaməti Müasir Azərbaycan dili, Müasir Azərbaycan dilinin fonetikası, Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası, Müasir Azərbaycan dilinin sintaksisi və s. ibarətdir. Kafedra əməkdaşları AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun, Bakı Dövlət Universitetinin, Bakı Slavyan Universitetinin və Azərbaycan Dillər Universitetinin müvafiq kafedraları ilə əməkdaşlıq edir. Kafedra üzvləri respublika və beynəlxalq konfranslarda maraqlı məruzələrlə çıxış edirlər. 2022-ci ildə kafedranın professoru filologiya elmləri doktoru Mahirə Nağı qızı Hüseynovanın təşəbbüsü və əməyi nəticəsində Müasir Azərbaycan dili kafedrasının yaradıcısı professor Həsən Mirzəyevin 95 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi konfrans keçirilmişdir. Konfransda ölkəmizin ziyalıları, görkəmli elm adamları iştirak etmiş, xaricdən qonaqlar gəlmişdir.
Tədris işi
Tədris olunan fənlər
Bakalavr pilləsi üzrə
- Müasir Azərbaycan dili – 1
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası
- Müasir Azərbaycan dili – 2
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası
- Müasir Azərbaycan dili – 3
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası
- Müasir Azərbaycan dili – 4
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası
- Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası
- Müasir Azərbaycan dili
- İngilis dili müəllimliyi ixtisası
- Fransız dili müəllimliyi ixtisası
- Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya
- İngilis dili müəllimliyi ixtisası
- Fransız dili müəllimliyi ixtisası
- Tarix müəllimliyi ixtisası
- Coğrafiya müəllimliyi ixtisası
- Tarix və coğrafiya müəllimliyi ixtisası
- Sosial iş ixtisası
- Fiziki tərbiyyə və çağırışaqədərkı hazırlıq ixtisası
- Riyaziyyat müəllimliyi ixtisası
- Riyaziyyat və informatika müəllimliyi ixtisası
- İnformatika müəllimliyi ixtisası
- Kimya müəllimliyi ixtisası
- Kimya və biologiya müəlllimliyi ixtisası
- Biologiya müəllimliyi ixtisası
Kafedranın professor-müəllim heyəti bakalavr pilləsi üzrə Müasir Azərbaycan dili (Fonetika, Leksikologiya, Morfologiya, Sintaksis) fənnindən mühazirələr oxuyur, seminar dərsləri aparırlar. Kafedra üzrə tədris planlarında nəzərdə tutulmuş bütün fənlər üzrə tədris proqramları hazırlanmış və 2023-cü ildə çap olunmuşdur. Bütün fənlər üzrə tədris mövcud təqvim-tematik planlara uyğun olaraq aparılır. Son illər kafedrada tədris olunan fənlərin dərslik, dərs vəsaitləri ilə təmin olunması sahəsində uğurlu addımlar atılmışdır. Belə ki, kafedra əməkdaşları tərəfindən çoxlu sayda tədris vəsaitləri hazırlanmış və tələbələrin istifadəsinə verilmişdir. Bundan əlavə kafedra əməkdaşları tərəfindən xeyli sayda metodik-vəsaitlər, monoqrafiyalar hazırlanmışdır. Bunlara misal olaraq prof Mahirə Hüseynova “Üslubi morfologiya (folklor mətnləri əsasında) (2018), “Missiya” (2019), “Salam olsun” (2020), Ümumtürk dilləri dialekt və şivələrinin qarşılıqlı inteqrasiyası” (2020), “Mahmud Kaşğarinin “Divani-lüğət-it-türk” əsərinin qrammatik xüsusiyyətləri” (2022), “Ozan ve halk şairlerinin poetikası (Dereleyez bölgesi üzere)” (2020), “Büyük Azerbaycan mütefekkiri Nizami” (2022), “Biblioqrafiya” (2022), B.Xəlilov “Türkologiyaya giriş” (2013), Müasir Azərbaycan dilinin fonetikası (2007, 2013), Müasir Azərbaycan dilinin morfologiyası I hissə (2003), II hissə (2004, 2007), Müasir Azərbaycan dilinin leksikologiyası (2008), “Terminologiyanın leksik-qarammatik məsələləri” (2007), İbrahim Bayramov “Azərbaycan dili şivələrinin fonetikası” (2016), “Azərbaycan dialektologiyası (frazeologiya, leksikoqrafiya, söz yaradıcılığı)” (2019), Azərbaycan dili şivələrinin morfologiyası (2019), “Türk dillərinin müqayisəsi (şivə və ədəbi dil materialları əsasında)” (2020), “Azərbaycan dili şivələrinin leksikologiyası” (2020), “Azərbaycan dili şivələrinin sintaksisi” (2020), “Həqiqətin onomastikası” (2021), “Azərbaycan dialektologiyası” (2022), K.Səmədova “Qərbi Azərbaycan – indiki Ermənistan etnotoponimlərinin arealları” (2008), “Şimal-Qərb qrupu dialektlərinin fonetikası” (2018), “Ortaq türk leksikasında qıpçaq mənşəli sözlər və Azərbaycan dilində arealları” (2019), “Ortak Türkçede Kıpçak kökenli kelimeler, Azərbaycan dilində arealları” (2019), M.A.İsmayılova “Terminşünaslığın əsas məsələləri” (1999), “Türk dilləri dialektlərində inteqrasiya və diferensasiya məsələləri” (Ankara, 2022) “Rəsmi-işgüzar və akademik kommunikasiyanın funksional səciyyəsi” (2021), Azərbaycan dilində akademik kommunikasiyanın aktual problemləri” (2022), “Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti” (2022), Sərdar Zeynalov “Müasir Azərbaycan dili:morfologiya-isim” (2017), “Sifət XIX və XX əsrin qrammatika kitablarında (Türkiyə türkçəsi ilə müqayisəli)” (2021), Yeganə Qəhrəmanova “Azərbaycan dilində hal kateqoriyasının tarixi təkamülü” (2018), “Türk hal sisteminin formalaşması və inkişaf istiqamətləri” (2021), “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında feilin təsriflənməyən formaları” (2011) və başqa elmi əsərləri misal göstərmək olar.
Xarici əlaqələr
Kafedra əməkdaşlarının əldə etdiyi elmi nəticələr dəfələrlə bir sıra xarici ölkələrdə, o cümlədən Rusiyada, Özbəkistanda, Türkiyədə, İranda və başqa ölkələrdə keçirilən beynəlxalq elmi konfranslarda məruzə edilmiş və elmi ictimaiyyət tərəfindən maraqla qarşılanmışdır.
Kafedranın pasportu
- Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinin Müasir Azərbaycan dili kafedrasının pasportu
Ədəbiyyat
Azərbaycan və dünya ədəbiyyatı kafedrasının tarixi 1921-ci ildən boy göstərməyə başlayıb. “Dil və ədəbiyyat
Ədəbiyyat kafedrası
Ədəbiyyat kafedrası Ədəbiyyat kafedrası 1921-ci ildə təşkil olunmuşdur. Dil və ədəbiyyat kafedrası kimi fəaliyyətə başladığı ilk dövrlərdə kafedraya görkəmli maarifçi, ədib və pedaqoq A.Ş.Talıbzadə başçılıq etmişdir. 1924- cü ildə B.Çobanzadə, İ.Hikmət, Y.V.Çəmənzəminli bu kafedraya işə dəvət olunmuşlar. Onlar 1927- ci ilin axırlarına kimi Ali Pedaqoji İnstitutda, 1927- 1930- cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Pedaqoji fakültəsində, 1930- cu ildən isə yenidən ADPİ- də fəaliyyət göstəriblər. 1931- ci il sentyabrın 29- da ADPİ- də təşkil edilən 28 kafedradan biri də Dil və ədəbiyyat kafedrası olub. Kafedraya dos.Əli Nazim müdir təyin edilib. 1933/ 34- cü tədris ilində müstəqil Dil- ədəbiyyat fakültəsinin təşkili ilə əlaqədar olaraq Dil və ədəbiyyat kafedrasının bazasında üç müstəqil kafedra yaradılıb: 1) Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrası (müdiri dos.Əli Nəzmi); 2) Linqvistika kafedrası (müdiri prof. Bəkir Çobanzadə); 3) Ümumi ədəbiyyat tarixi kafedrası (müdiri dos.Hacıbaba Nəzərli). Yeni kafedraların təşkili tədris prosesinin və elmi- tədqiqat işlərinin keyfiyyətinin yüksəlməsinə səbəb oldu. Prof.A.B.Baqri, prof.E.İ.Baybakov, prof. V.F.Kerr, prof.P.K.Tumbulla yanaşı, gənc elmi- pedaqoji qüvvələr (Əli Sultanlı, Həmid Araslı, Mikayıl Rəfili, Məmməd Arif Dadaşzadə, Məmmədağa Şirəliyev, Feyzulla Qasımzadə, Mircəlal Paşayev, Əbdüləzəl Dəmirçizadə, Cəfər Hacıyev, Paşa Əfəndiyev, Muxtar Hüseynzadə, Cavad Bağırov) tədris prosesinə cəlb edildilər. 1939- 1940- cı tədris ilində Ümumi ədəbiyyat kafedrasının müdiri A.M.Mudrov, 1943- 1945- ci illərdə Əli Sultanlı olmuşdur. Həmid Araslı, Mir Cəlal, Cəfər Xəndan Azərbaycan ədəbiyyatı kafedrasının ilk aspirantları olub. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasına M.Əfəndiyev (1940- 1941), Mikayıl Rəfili (1943-1948), Cəfər Xəndan (1948- 1950), Feyzulla Qasımzadə (1956- 1976), Məmməd Məmmədov (1976- 1982), Paşa Əfəndiyev (1983- 1998), Abbas Hacıyev (1998- 2003), Himalay Qasımov (2003- 2019) rəhbərlik etmişlər. 2002- ci ildə Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının bazasında iki kafedra təşkil olunur: Azərbaycan və dünya ədəbiyyatı tarixi kafedrası; Folklor və qədim ədəbiyyat kafedrası 2015- ci ildə həmin kafedralar birləşdirildi və Azərbaycan və dünya ədəbiyyatı kafedrası adlandırıldı. 2019-cu ildən kafedra Ədəbiyyat kafedrası kimi fəaliyyət göstərir. Hazırda kafedraya dos.Razim Məmmədov rəhbərlik edir. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslarının ən görkəmli nümayəndələrinin adı və pedaqoji fəaliyyəti Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrası ilə bağlı olmuşdur. Mikayıl Rəfili, İsmayıl Şıxlı, H. Zeynallı, Məmmədbağır Həyatzadə, Əli Sultanlı, Həmid Araslı, M.Quluzadə, H.Əfəndiyev, Ə.Qarabağlı, Mircəlal Paşayev, Cəfər Xəndan, Məmmədhüseyn Təhmasib, Şıxəli Qurbanov, əhəd hüseynov, Paşa Əfəndiyev, Məmməd Məmmədov, Xeyrulla Məmmədov, Mürsəl Həkimov, Abbas Hacıyev, mustafa Mustafayev, Tağı Xalisbəyli uzun müddət bu kafedrada işləmişlər. Prof.Ə.Sultanlının “Antik ədəbiyyat tarixi” (1957), prof.M.Rəfilinin “Ədəbiyyat nəzəriyyəsinə giriş” (1958), prof.F.Qasımzadənin “XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (1966), prof.P.Əfəndiyevin “Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı” (1970), İ.Şıxlının “XVIII əsr Avropa ədəbiyyatı” (1978), “XIX əsr Avropa ədəbiyyatı” (1979) dərslikləri məhz bu kafedrada hazırlanmışdır. Son illərdə kafedra əməkdaşlarından dos.Razim Məmmədovun “Əziz Şərif və Tiflis Dövlət Azərbaycan Teatrı” (2014), “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (2016- şərikli), prof.Elman Quliyevin “Türk xalqları ədəbiyyatı” (2011), “Qədim və orta əsrlər türk xalqları ədəbiyyatı” (2012), “Abay Kunanbayev” (2020), “Böyük Azərbaycan mütəfəkkiri Nizami” (2022, türkcə, həmmüəllif), prof.Yaqub Babayevin “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (2014; 2018), prof.Təyyar Cavadovun “M.Ə.Sabirin milli intibah idealı” (2015), “Qarlı aşırım”dan keçən yollar” (2016), “Azərbaycan ədəbiyyatı: mübahisələr, həqiqətlər” (2016), “Mir Cəlal nəsri və müasirlik” (2018), “Azərbaycan tənqidi realizmin əsasları” (2018), “XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəlləri Azərbaycan ədəbiyyatının aktual problemləri” (2021), “İsmayıl Hikmət: Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” (2022), prof.Mahmud Allahmanlının “Folklorşünaslıq məsələləri” (2012), “Miskin Abdul- Səfəvilərin böyük ideoloqu, sufi şeyxi” (2018), “Təxəllüsü Vaqif, nəzmi dür əfşan” (2019), “Azərbaycan aşıq poeziyası” (2020, həmmüəllif), “Ustad nəfəsli saz- söz ərməğanı” (2020), “Aşıq deyişmələri” (2021), “Aşıq Ələsgərlə bağlı dastan- rəvayətlər” (2021), “Bəkir Çobanzadə” (2022) dos.Qüdrət Umudovun “Azərbaycan folklorşünaslığı: tarixi və problemləri” (2011), dos.Təranə Əzimovanın “Anar dramaturgiyasında psixologizm” (2014), “Azərbaycan ədəbiyatı tarixi: müasir dövr” (M.Babayeva ilə birlikdə- 2016), baş müəllim Məlahət Babayevanın “The translation and explanation of Hussein Javid”s Ttopal Teymur” play” (2012), “Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi (İ.Əfəndiyev, Elçin, Anar yaradıcılığında psixologizm problemi)” (T.Əzimova ilə birlikdə- 2016), “Hüseyn Cavidin linqvopoetikası” (2022), müəllim Pərvin Nurəliyevanın “Anarın dünyası” (2016) adlı monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitləri nəşr olunmuşdur. Kafedra əməkdaşlarından prof.Təyyar Salamoğlu (2021) və dos.Sakibə Ələsgərova (2018) Əməkdar müəllim fəxri adlarına layiq görülüb. Dos.Razim Məmmədov (2021), dos.Qüdrət Umudov (2021), prof.Mahmud Allahmanlı (2021) “Tərəqqi” medalı, prof.Elman Quliyev “3- cü dərəcəli əmək ordeni” ilə təltif olunmuşlar. Kafedranın dissertantları Şöhrət Məmmədova “XX əsr Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı və folklor”, Yədulla Dadaşlı “1920- 1930- cu illər Azərbaycan ədəbi- nəzəri fikrinin mərhələləri və əsas təmayülləri”, doktorantları Aygül Əlizadə “M.Hüseynin dramlarında tarixi hadisə və şəxsiyyətlərin bədii inikası”, Aytən Heybətova “Paşa Qəlbinurun poeziyası”, Leyla Həsənova “XX əsrin 20- 50- ci illərində Azərbaycan poeziyasında romantizm ənənələri”, Baba Əlibabaoğlu “Türk epos ənənəsi və Azərbaycan qəhrəmanlıq dastanları” mövzuları üzərində çalışırlar. Kafedra üzvləri müntəzəm olaraq beynəlxalq və respublika elmi- praktik konfranslarında iştirak edir. Son 5 ildə kafedra əməkdaşları Rusiya, Ukrayna, Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistanda keçirilən 100- dən çox beynəlxalq konfrans və simpoziumda, eləcə də kafedra əməkdaşları son 5 ildə 240- dan çox Respublika elmi konfranslarında məruzə ilə çıxış etmiş və sertifikatlar almışlar. Hazırda kafedrada 3 filologiya elmləri doktoru, professor (Təyyar Cavadov, Elman Quliyev, Mahmud Allahmanlı), 4 filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent (Razim Məmmədov (kafedra müdiri), Qüdrət Umudov, Sakibə Ələsgərova, Təranə Əzimova), 3 filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent əvəzi (Əntiqə Qəhrəmanova, Yeganə Qasımova, Məlahət Babayeva), 1 filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim (Ulduz Qəhrəmanova), 2 filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim, Pərvin Nurəliyeva, Şahanə Həsənova) və 1 laborant (Aygül Əlizadə) fəaliyyət göstərir.
Azərbaycan dilçiliyi
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dilçiliyi kafedrası. 1921-cü ildə təşkil
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dilçiliyi kafedrası
1921-ci ildə institutun yaradıldığı vaxtdan on iki il ədəbiyyat ixtisası ilə birlikdə, sonra isə müstəqil fəaliyyət göstərən Dilçilik kafedrası qət etdiyi bir əsrlik yolda böyük uğurlara imza atmış, respublikamızda və onun hüdudlarından kənarda tanınan xeyli sayda dilçi-alimin yetişməsində müstəsna əhəmiyyəti olmuşdur. Kafedranın ilk müdiri prof. B.Çobanzadə olmuş, 1943-cü ildən 1979-cu ilə qədər prof. Ə.Dəmirçizadə, 1979-cu ildən 2009-cu ilə qədər prof. A.Qurbanov, 2010-cu ildən 2021-ci ilə qədər prof. N.Xudiyev, 2021-ci ildən hal-hazıra kimi dos.İ.Kərimova kafedraya rəhbərlik edir.
Kafedra haqqında statistik göstəricilər (2023)
1 nəfər filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
4 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
2 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim
1 nəfər pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim
2 nəfər müəllim
2 nəfər əvəzçi müəllim
1 nəfər baş laborant, 2 nəfər laborant
Elmi fəaliyyət
Azərbaycan dilçliyi kafedrasının elmi işlərinin istiqaməti, əsasən, Ümumi dilçilik, Azərbaycan dilinin tarixi, Azərbaycan ədəbi dili tarixi, Azərbaycan dialektologiyası, Azərbaycan dilinin üslubiyyatı, Azərbaycan onomalogiyasının əsasları, Dilçiliyə giriş, Nitq mədəniyyəti, Bədii mətnin linqvistik təhlili və s. ibarətdir. Kafedraya rəhbərlik edən Bəkir Çobanzadənin Azərbaycan dilçiliyi üzrə milli kadrların hazırlanmasında böyük əməyi olmuşdur. 1943-cü ildə Ə.Dəmirçizadə kafedraya müdir təyin edildikdən sonra burada elmi mühit yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur.
Kafedranın cari elmi-tədqiqat problemi “Azərbaycan ədəbi dili tarixi” problemləridir. Bununla yanaşı:
Ümumi dilçilik problemləri;
Azərbaycan dilinin interregional xüsusiyyətləri problemləri;
Nitq mədəniyyəti problemləri;
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya problemləri.
Kafedra əməkdaşları AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun, Bakı Dövlət Universitetinin, Bakı Slavyan Universitetinin və Azərbaycan Dillər Universitetinin müvafiq kafedraları ilə əməkdaşlıq edirlər. Kafedra üzvləri respublika və beynəlxalq konfranslarda maraqlı məruzələrlə çıxış edirlər. Son bir ildə kafedra əməkdaşlarının 6 tədris proqramı, 40-dan çox elmi məqaləsi çap olunmuşdur.
Tədris işi
Tədris olunan fənlər
Bakalavr pilləsi üzrə
Dilçiliyə giriş – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
Azərbaycan dilində işgüzar və akademik kommunikasiya – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi, ibtidai təhsil müəllimliyi, korreksiyaedici təlim, təhsildə sosial-psixoloji xidmət, məktəbəqədər təlim, musiqi müəllimliyi, təsviri incəsənət müəllimliyi, fizika müəllimliyi, texnologiya müəllimliyi;
ATMF: Ədəbi dil tarixi – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Azərbaycan dilinin interregional xüsusiyyətləri – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Nitq mədəniyyəti – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Əski Azərbaycan yazısı – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Azərbaycan dilçilik tarixi – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Üslubiyyat – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi;
ATMF: Azərbaycan dilindən praktikum – Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi.
Kafedranın professor-müəllim heyəti bakalavr pilləsi üzrə yüksək səviyyədə mühazirələr oxuyur, məşğələ dərsləri aparırlar.
Kafedra üzrə tədris planlarında nəzərdə tutulmuş bütün fənlər üzrə tədris proqramları hazırlanmış və Elmi Şurada təsdiq edilmişdir. Bütün fənlər üzrə tədris mövcud sillabuslara uyğun olaraq aparılır. Son illər kafedrada tədris olunan fənlərin dərslik və dərs vəsaitləri ilə təmin olunması sahəsində uğurlu addımlar atılmışdır.
Xarici əlaqələr
Kafedra əməkdaşlarının əldə etdiyi elmi nəticələr dəfələrlə Amerika, İspaniya, Hindistan, Rusiya, Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan, Gürcüstan, Yaponiya və başqa xarici ölkələrdə keçirilən beynəlxalq elmi konfranslarda və simpoziumlarda məruzə edilmiş, nüfuzlu elmi jurnallarda (Web of Sciens) məqalələri çap olunmuşdur.
Kafedra pasportu
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinin Azərbaycan dilçiliyi kafedrasının pasportu
Ədəbiyyatın tədrisi texnologiyası
Ədəbiyyatın tədrisi texnologiyası kafedrası 1972-cü ildə Ədəbiyyat və onun tədrisi metodikası adı altında yaranmışdır.
ƏDƏBİYYATIN TƏDRİSİ TEXNOLOGİYASI KAFEDRASI
Ədəbiyyatın tədrisi texnologiyası kafedrası 1972-cü ildə Ədəbiyyat və onun tədrisi metodikası adı altında yaranmışdır. Kafedranın yaradıcısı və ilk müdiri folklorşünas alim prof. Fərhad Fərhadov olmuşdur. Yarandığı gündən kafedrada iki fənn tədris olunmuşdur:
- Ədəbiyyatın tədrisi metodikası
- Uşaq ədəbiyyatı
Ədəbiyyatın tədrisi metodikası fənni universitetin təşkilinin ilk illərindən tədris olunur. Bu fənni prof. Mikayıl Rəfli, akademik Feyzulla Qasımzadə tədris etmişlər.
!994-1998-ci illərdə Ədəbiyyatın tədrisi metodikası və Uşaq ədəbiyyatı adlı iki müstəqil kafedra fəəaliyyət göstərmişdir. Ədəbiyyatın tədrisi metodikası kafedrasına prof. Aydın Hacıyev, Uşaq ədəbiyyatı kafedrasına isə prof. Zahid Xəlilov rəhbərlik etmişdir. 1998-ci ildə hər iki kafedra Ədəbiyyat və onun tədrisi metodikası adı altında birləşdirilmişdir.
2005-2018-ci illərdə kafedraya filologiya elmləri doktoru, professor Zahid Abdulla oğlu Xəlilov rəhbərlik edib. 2019-cu ildən isə pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Nazilə Abdullazadə rəhbərlik edir.
2019-cu ildə kafedranın adı dəyişdirilərək Ədəbiyyatın tədrisi texnologiyası adlandırılmışdır.
Kafedra haqqında statistik göstəricilər (2022)
- 19 nəfər professor-müəllim heyəti:
- 1 nəfər professor
- 11 nəfər dosent
- 2 nəfər baş müəllim
- 5 nəfər müəllim
- 1 nəfər lobarant
2019-cu ildə kafedranın adı dəyişdirilərək Ədəbiyyatın tədrisi texnologiyası adlandırılmışdır. Kafedrada təhsilin bakalavriat səviyyəsi üzrə 5, magistratura səviyyəsi üzrə 8 fənn tədris olunur. Tədris olunan bütün fənlər üzrə fənn proqramları hazırlanmış və nəşr edilmişdir.
Bakalavr səviyyəsi üzrə:
- Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi ixtisası üzrə:
- Bədii mətnin interpretasiyası
- Ədəbiyyatın tədrisi metodikası
- Ədəbiyyatdan praktikum
- İfadəli oxu
- İbtidadi sinif müəllimliyi ixtisası üzrə:
- Uşaq ədəbiyyatı
- Məktəbəqədər təlim və tərbiyə ixtisası üzrə:
- Uşaq ədəbiyyatı
Magistratura səviyyəsi üzrə:
Azərbaycan dili və ədəbiyyatın tədrisi metodikası və metodologiyası ixtisası üzrə:
- Azərbaycan ədəbiyyatının tədrisi metodikası
- Azərbaycan ədəbiyyatının tədrisi və multikultural dəyərlər
- Ədəbiyyatın tədrisi metodikası
- Ədəbiyyatın tədrisi metodikasının müasir problemləri
- Ədəbiyyatın tədrisi metodikasının tarixi və metodologiyası
- Elmi tədqiqat işlərinin metodu və metodologiyası
- Klassik ədəbiyyatın tədrisində müasir yanaşmalar
Kafedrada ali təhsilin bakalavriat, magistratura və doktorantura üzrə kadr hazırlığı həyata keçirilir. Təhsilin bakalavriat səviyyəsi üzrə Azərbaycan dili və ədəbiyyatı müəllimliyi, magistratura səviyyəsi üzrə Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədrisi metodikası və metodologiyası ixtisaslaşması üzrə, doktorantura səviyyəsi üzrə isə ədəbiyyatın tədrisi metodikası ixtisası üzrə pedaqoji və elmi-pedaqoji kadrlar hazırlanır.
Kafedrada müntəzəm olaraq elmi seminarlar (rəhbəri dos. Soltan Hüseynoğlu) təşkil olunur, açıq dərslər (rəhbəri dos. Bilal Həsənli) müzakirə edilir.
Kafedrada elmi-tədqiqat işləri iki istiqamətdə aparılır:
- Azərbaycan ədəbiyyatının tədrisinin aktual problemləri;
- Uşaq ədəbiyyatın inkişaf istiqamətləri.
Kafedra Bakı Dövlət Universiteti, Bakı Slavyan Universiteti, Sumqayıt Dövlət Universiteti, Təhsil İnstitutu, ADPU-nun filiallarının müvafiq kafedraları ilə əməkdaşlıq edir. Aparılan elmi-tədqiqat işlərinin nəticələri respublikada və xarici ölkələrin nüfuzlu jurnallarında çap olunur. Kafedra əməkdaşlarından prof. Zahid Xəlil, prof. Yaqub Babayev, dos. Nazilə Abdullazadə, dos. Bilal Həsənli, dos. Soltan Hüseynoğlu xarici mətbuatda müxtəlif mövzularda məqalələrlə çıxış edir, beynəlxalq konfranslarda məruzələr edirlər. 2020-ci ildə prof. Zahid Xəlilin Türkiyədə “Uşaq ədəbiyyatı” kitabı işıq üzü görmüşdür.
Kafedra fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində xeyli inkişaf etmiş, elmi-pedaqoji səviyyəsi yüksəlmiş, kadr təminatı güclənmişdir. Bu illər ərzində kafedra əməkdaşlarından dos. Yaqub Babayev “Ana dilli Azərbaycan ədəbiyyatının poetikası (XIII-XIV əsrlər)” (2012) mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş, professor elmi adı (2019) almışdır. Ülkər Baxşıyeva “Mirzə İbrahimov və Azərbaycan ədəbiyyatı məsələləri” (2017), Qəmər Alxanova “Türkiyə ədəbiyyatında psixoloji roman” (2018) mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışlar. Kafedrada Azərbaycan dili və ədəbiyyatının tədrisi metodikası və metodologiyası ixtisaslaşması üzrə 360 nəfərdən çox magistr hazırlanmışdır. Hal-hazırda kafedranın 29 nəfər magistrantı vardır.
Son illərdə dos. Nazilə Abdullazadənin “İfadəli oxu” (2015), “Azərbaycan ədəbiyyatının tədrisi tarixi” (2021), “Nizami Gəncəvi – 880” (2021), “İfadəli oxu. Laboratoriya məşğələləri” (həmmüəllif dos. Soltan Hüseynoğlu), “Şuşa – zəfərin təntənəsi” (həmmüəllif fil.ü.f.d. Könül Həsənova) (2022), prof. Zahid Xəlilovun “Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı” (2018), prof. Yaqub Babayevin “Miskin Vəli. Şeirlər, dastanlar” (2016), “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. XIII-XVIII əsrlər” (2018), dos. Bilal Həsənlinin “Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı” (2015), dos. Soltan Hüseynoğlunun “İfadəli oxunun əsasları” (2019), “Ədəbiyyatın metodikası. Laboratoriya məşğələləri” (2019), “Ədəbiyyatın məktəbdə öyrədilməsi” (2019), dos. Fəxrəddin Yusifovun “Ədəbiyyatın tədrisi metodikası” (2017), “Fənlərarası əlaqənin problemləri” (2019), dos. Şəlalə Mahmudovanın “Uşaq ədəbiyyatının tədrisinin problemləri” (2018), “Uşaq ədəbiyyatının tədrisinin problemləri” (2018), dos. Şöhrət Məmmədovanın “Zahid Xəlilin uşaq poeziyasının bədii xüsusiyyətləri (2017), “Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı antologiyası” (2018), dos. Pərixanım Hüseynovanın “Nigar və dostları”, (2016, təkrar nəşr 2021), “Qədim və orta əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatında uşaq mütaliəsi nümunələri” (2021), “Azərbaycan mətbuat tarixi” (həmmüəllif prof. Zahid Xəlilov) (2021), dos. Əhmədova Aygünün “XX əsr müasir Azərbaycan ədəbiyyatında uşaq oxusu nümunələri” (2022), dos. Tənzilə Əliyevanın “Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı. Teymur Elçin (2017), fil.ü.f.d. Xoşbəxt Əliyevanın “Dədə Qorqud obraz və süjetləri bədii ədəbiyyatda” (2018), fil.ü.f.d. Ülkər Baxşiyevanın “Mirzə İbrahimov və Azərbaycan ədəbiyyatı” (2020) adlı monoqrafiya, dəsrlik, dərs vəsaiti və metodik vəsaitləri nəşr olunmuşdur.
Dos. Soltan Hüseynoğlu və dos. Bilal Həsənli 2010-2021-ci illərdə orta ümumtəhsil məktəblərinin V-XI sinifləri üçün “Ədəbiyyat” dəsrliklərinin və müəllimlər üçün metodik vəsaitlərin müəllifləri olmuşlar.
Son 10 ildə kafedra əməkdaşları 115 beynəlxalq, 76 respublika səviyyəli elmi-praktikm konfranslarda çıxış etmiş, 5 monoqrafiya, 9 dərs vəsaiti, 23 metodik vəsait, 19 fənn proqramı və 374 məqalə nəşr etdirmişlər.
Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrası 1959-cu
Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrası
1.Kafedranın tarixi
Təməli 1947-ci ildə qoyulan kafedra 1957-ci ilədək “Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası” adı altında fəaliyyət göstərmiş, 1957-ci ildə isə Azərbaycan dilinin tədrisi fənni prof. Ə.Dəmirçizadənin rəhbərlik etdiyi “Azərbaycan dili” kafedrasına birləşdirilmişdir. Nəhayət, 1959-cu ildə bu kafedranın bazası əsasında “Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası” kafedrası yaradılmışdır. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Böyük Şurasının 09.07.2019-cu tarixli qərarı ilə kafedranın adı “Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası” adlanır.
Kafedraya təsis olunduğu gündən 1979-cu ilədək görkəmli metodist-alim prof. A.Abdullayev rəhbərlik etmişdir. Uzun müddət “Azərbaycan dili və ədəbiyyatın tədrisi” jurnalının redaktoru, Təhsil Nazirliyi Metodşurasının rəhbəri olmuş prof. A.Ş.Abdullayev 100-dən çox elmi əsər və məqalənin müəllifi olmuşdur. Onun “Orta məktəbdə Azərbaycan dili tədrisi metodikası” (1978), “Azərbaycan dilinin tədrisi tarixindən”(1966) monoqrafiyaları sanballı tədqiqat əsərləridir.
Kafedraya 1979-cu ildən 2009-cu ilədək mərhum professor Həsən Balıyev rəhbərlik etmişdir. O, 40-dan çox elmi əsərin, 200-dək elmi-publisistik məqalənin müəllifidir: “Orta məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası” (1996,2003), “Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasından mühazirələr”(1978), “Azərbaycan dili”(1972), “Azərbaycan dili II təlimdə” (2003), “Azərbaycan dili”(təbiət elmləri fakültəsi tələbələri üçün, 2001), “Azərbaycan dili”(rus qrupları üçün dərslik, 2006), “Azərbaycan dili” (türk dinləyiciləri üçün dərslik,2009). Prof.H.Balıyev iki seçki müddəti ilə filologiya fakültəsinin dekanı olmuş, respublikanın ictimai həyatında fəal iştirak etmişdir.
2009-2011-ci ilin sentyabrınadək filologiya fakültəsinin dekanı, filologiya elmləri doktoru, prof. Buludxan Xəlilov ictimai əsaslarla, 2011-ci ildən 2018-ci ilədək filologiya elmləri doktoru, professor Əzizxan Tanrıverdiyev rəhbərlik etmişdir, hal-hazırda kafedraya filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Sevda Abbasova rəhbərlik edir. Prof. Ə.Tanrıverdiyev 28 kitabın və 150-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir. “Türk mənşəli Azərbaycan antroponimləri” (Bakı, 1996),“Kitabi-Dədə Qorqud”da şəxs adları (Bakı, 1999),“XVI əsr qıpçaq (poloves) dilinin qrammatikası (Bakı, 2000), “Kitabi-Dədə Qorqud və qərb ləhcəsi” (Bakı, 2002), “Kitabi-Dədə Qorqud”un obrazlı dili (Bakı, 2006), “Kitabi-Dədə Qorqud”un söz dünyası (Bakı, 2008),“Dilimiz, mənəviyyatımız (Bakı, 2008), “Poeziyanın dili, dilin poeziyası” (Bakı, 2008), “Qədim türk mənbələrində yaşayan şəxs adları (Bakı, 2009), Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası (Bakı, 2010), “Dədə Qorqud kitabı”nda at kultu (Bakı, 2012),“Dəli Kür” romanının poetik dili” (Bakı, 2012), “Dədə-Qorqud kitabı”nda dağ kultu” (Bakı, 2013), “Dədə Qorqud kitabı”nın obrazlar aləmi” (Bakı, 2013), "Dədə sözü işığında" (Bakı, 2014), "Çal qılıncını, xan Qazan!"(Bakı,2015), "Dədəm Qorqud"un zamanı(Bakı,2015), "Dədə Qorqud"un möcüzələr dünyası( Bakı,2015), "Koroğlu"nun şeir dili (Bakı,2015) əsərləri Ə.Tanrıverdiyevin sanballı tədqiqat əsərləridir. O, 2009-cu ildə ADPU üzrə keçirilən “İlin alimi” müsabiqəsinin qalibi olmuşdur. Ə.Tanrıverdiyevin rəhbərliyi ilə 2 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, 15 nəfər magistr dərəcəsi almış, 2 nəfər tələbə isə Respublika olimpiadasının qalibi olmuşdur.
Kafedranın elmi-tədqiqat işləri dilçiliyin nəzəri məsələləri, həm də Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası istiqamətində aparılmışdır. Məsələn, orta və ali məktəbdə Azərbaycan dilinin tədrisi, ibtidai siniflərdə ana dilinin tədrisi, təlimi rus dilində olan qruplarda ana dilinin tədrisi.
Kafedranın sabiq üzvləri prof. N.Abbasova, prof.N.Abdullayev, İ.Bayramov, N.Əhmədov, dos.B.Rəhimova, Ə.Əhmədov, Ə.Kəlbəliyev, S.Quliyeva, S.Qasımova, Ə.Şirinov, N.Hacıyev, M.Həsənov, M.Həsənov, F.Əbdürrəhimov, H.Hüseynov, İ.İsmayılov, Z.Məmmədov, M.Səfərov, Ş.Nəbiyeva, M.Soltanovun elmi-metodik tədqiqatları bu sahədə müstəsna xidmət kimi qiymətləndirilməlidir.
Kafedranın ilk aspirantı p.e.d., prof. Ə.Fərəcovun xidmətləri də unudulmazdır. Uzun müddət filologiya fakültəsi qiyabi şöbəsinin dekanı kimi çalışmış alim orta məktəblər üçün Azərbaycan dili dərsliklərinin, 10-a qədər kitabın və 100-dən artıq elmi məqalənin müəllifidir.
Dos. P.Paşayeva “İbtidai siniflərdə fonetikanın tədrisinin elmi-metodik əsasları”(2007), “Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasından kurs işlərinin hazırlanması metodları”(2011) kitablarının, 27 elmi-metodik məqalənin müəllifidir.
Dos. Ş.Nəbiyevanın 3 metodik vəsaiti və 31 elmi məqaləsi nəşr olunmuşdur(“İbtidai siniflərdə bədii mətnin tədrisi problemləri”,2008), “Ana dili dərslərində şagirdləri fəallaşdıran tapşırıqlar”(2010), “Ana dilinin tədrisi metodikasının aktual problemləri”(2010).
Dos. M.Soltanovun “Azərbaycan dili”, “İfadə mətnləri”(2006), “İmla mətnləri”(2007), “Məktəblinin izahlı lüğəti”(2008) və s. metodik vəsait və 30 elmi məqaləsi çap olunmuşdur.
Prof.N.Abdullayevin “Ədəbi tələffüz təliminin metodikası” (1986), “Nitq mədəniyyətinin əsasları”(2005), filologiya elmləri doktoru M.Nuriyevanın “Nitq mədəniyyəti və üslubiyyat məsələlərinə dair”(1994), “Rus dilində türk sözləri”(2001), “İslahatlar, müharibələr.Türk şəhərlərinin taleyi”(2005) əsərləri diqqəti cəlb edir.
N.Abdullayevin rəhbərliyi ilə 5 nəfər pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsi, 35 nəfər isə magistr dərəcəsi almışdır.
Filologiya elmləri doktoru, prof. M.Nuriyevanın elmi tədqiqatları çoxşaxəlidir. Bir sıra beynəlxalq əhəmiyyətli konfranslarda (8 dəfə) ölkəmizi layiqincə təmsil etmiş, sanballı dərs vəsaitləri işıq üzü görmüşdür:”Türk əsilli ruslar”(2010), “Türk sözləri rus dilində”(2010), “Türk kitabı”(2009), “Qafqaz islam ordusunun fəaliyyət xronologiyası”(Tükiyə-2011). Eyni zamanda müxtəlif səpkili 440-dan artıq elmi-publisistik məqalənin müəllifidir.
Pedaqogika elmləri doktoru, dosent Vaqif Qubanovun ümumilikdə 150-dən çox, yalnız doktorluq dissertasiyasına dair 85 elmi-metodik əsəri nəşr olunmuşdur. Onlardan 16-sı Rusiya, Ukrayna və Qazaxıstan respubliklarının nüfuzlu jurnallarında çap edilmişdir. Hazırda Azərbaycan dili fənn kurikulumu metodologiyası sahəsində inteqrasiya problemi ilə məşğul olur. O, 2015-ci ildə “Azərbaycan dili təlimində fəndaxili əlaqələrdən istifadə üzrə işin sistemi” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Filologiya elmləri doktoru, dosent Kamil Bəşirovun 35 elmi məqaləsi, “Azərbaycanın mürəkkəb quruluşlu toponimləri”(2007), “Orta məktəbdə morfologiyanın tədrisi məsələləri”(2009), “Oğuz qrupu türk dillərində qrammatik morfemlər”(2009) adlı nəzəri və metodik əsərləri nəşr olunmuşdur. O, 2014-cü ildə “Oğuz qrupu türk dillərində sözdəyişdirici şəkilçilərin tarixi-linqvistik tədqiqi” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dos.Ə.Abbasov 180 elmi-metodik məqalənin, 21-dən artıq dərslik və dərs vəsaitinin müəllifidir. “V sinifdə Azərbaycan dili”(həmmüəlliflə,2009), “VI sinifdə Azərbaycan dili”(təlimi rus dilində olan məktəblər üçün,2006), “İmla mətnləri” (Ə.Əfəndizadə ilə birlikdə,2009), “X sinifdə Azərbaycan dili”(təlimi rus dilində olan məktəblər üçün,2006) və s. O, 5 magistrin dissertasiya işinə rəhbərlik etmişdir.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dos. R.Hümmətovanın 30 elmi məqaləsi, “Tovuz rayonu onomastik vahidlərinin tarixi-linqvistik təhlili” (2006), “Azərbaycan dili dərslərində fəndaxili və fənlərarası əlaqə”(2008), “Azərbaycan dili dərslərində təlimin keyfiyyətinin yüksəldilməsi” (2010), “Qoşma və bağlayıcının tədrisində inteqrasiya” (2018), “Ana dili -2. Morfologiya (2019) və s. sanballı tədqiqatları vardır.
Pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent H.Əliyev ana dilinin tədrisi metodikasına dair 26 məqalənin, eləcə də “Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti”(A-Y,2001), Ə.Əfəndizadə “Azərbaycan dilində düşündürücü suallar və cavablar”(tərtibatçı kimi,2003), “Nitq hissələrinin müqayisəli tədrisi”(2006), “Durğu işarələrinin işlədilməsi qaydaları”(2011) və s. kitabların müəllifidir.
Dos.A.Hacıyevin “Azərbaycan dilinin onomastik sistemi”(2006), dos. M.Səfərovun “Əbülhəsən Ələkbərzadənin nəsr dili”(1992) vəsaitləri işıq üzü görmüşdür.
B/m.A.Balıyevin “Ana dilinin tədrisi metodikasından praktikum və laborator məşğələlər”(2009), “Türk bölməsində Azərbaycan dili” metodik vəsaiti və 40-dan çox elmi məqaləsi nəşr edilmişdir.
B/m. İ.Abbasovun dilçilik və ədəbiyyatşünaslığın bir sıra aktual problemlərinə həsr olunmuş çoxsaylı məqalələri və 4 kitabı çap olunub.
B/m.A.Kazımovun 95 elmi məqaləsi, ana dilinin tədrisi metodikasına dair 8 kitabı nəşr olunmuşdur(“Ana dilinin izahlı lüğəti”, 2001), Ə.Əfəndizadə “Azərbaycan dilində düşündürücü suallar və cavablar”(tərtibatçı kimi,2003),”Ana dilinin tədrisində interaktiv təlim metodları”(2011), “Durğu işarələrin işlədilməsi qaydaları”(2011), Linqvistik təhlilin aparılması metodikası”(2007) və s.
- Kafedraya rəhbərlik
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrası 1959-cu ildən müstəqil fəaliyyət göstərir. Kafedraya 1979-cu ilə qədər prof.A.Abdullayev, 1979-cu ildən 2009-cu ilə kimi prof.H.Balıyev, 2009-cu ildən 2011-ci ilədək prof.B.Xəlilov, 2014-2018-ci illərdə prof. Əzizxan Vəli oğlu Tanrıverdiyev rəhbərlik etmişdir. 2019-cu ilin fevral ayından pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Sevda İslam qızı Abbasova kafedraya rəhbərlik edir.
3.Kafedra haqqında ümumi məlumat
Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrası ali təhsilin bakalavriat və magistratura pillələrində Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası istiqaməti üzrə əsas aparıcı ixtisas kafedrasıdır.
Kafedranın tədris etdiyi fənlər yüksək ixtisaslı mütəxəssislər tərəfindən Azərbaycan dilində tədris olunur.
Tədris olunan fənlər üzrə tədrisin keyfiyyətini artırmaq, tədris prossesinin səmərəliliyini yüksəltmək, eyni zamanda tələbələrin müxtəlif sahələr üzrə nəzəri biliklərlə yanaşı, həm də təcrübi vərdişlərini artırmaq üçün mütəmadi olaraq tanınmış mütəxəssislərin iştirakı ilə elmi seminarlar keçirməklə onlara təhsil müddətində öyrəndikləri biliklərin real həyatda istifadəsi öyrədilir.
Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrasının təklif etdiyi tədris modeli aşağıdakı kimidir. Belə ki, filologiya fakültəsi üzrə təhsil alan tələbələr III tədris ilində (VI semestr) Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasını öyrənir, IV tədris ilində(VII semestr) Azərbaycan dilindən öyrəndiklərini pedaqoji təcrübə zamanı tətbiq etməklə tədris təcrübəsinə yiyələnirlər. İbtidai təhsil fakültəsi üzrə tələbələr I,II və III tədris ilində Azərbaycan dilinin nəzəri əsaslarını (I,II və III semestrlər), Orfoepiya və orfoqrafiya təliminin əsaslarını (IV semestr), Nitq inkişafı metodikasını(V semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasını öyrənir(VI semestr), IV tədris ilində isə pedaqoji təcrübədə tədris təcrübəsinə yiyələnirlər.
İncəsənət və fiziki tərbiyə (Təsviri incəsənət müəllimliyi) fakültəsində təhsil alan tələbələrə III tədris ilində (VI semestr) “Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti” fənni tədris edilir ki, bu da onların yüksək nitq mədəniyyətinə malik olmalarına kömək edir.
Məktəbəqədər təhsil fakültəsi üzrə təhsil alan tələbələr III və VII semestrlərdə Azərbaycan dilinin elmi-nəzəri əsaslarını mənimsəyirlər. Həmin fakültənin “Korreksiyaedici təlim” ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr VI semestrdə “Azərbaycan dili və onun xüsusi məktəblərdə tədrisi metodikası”nın nəzəri əsaslarını öyrənirlər.
Azərbaycan dili və ədəbiyyatın tədrisi metodikası və metodologiyası ixtisası üzrə təhsil alan magistrantlar Orfoqrafiya və orfoepiyanın təlimi (IV semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının müasir problemləri (II semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının tarixi və metodologiyası(II semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi tarixi (II semestr) fənlərini, II tədris ilində isə Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası (III semestr) fənlərini öyrənirlər.
Bu ixtisas üzrə təhsil alan magistrantlar II tədris ilinin II yarısında (III və IV semestrlər) elmi-pedaqoji və elmi–tədqiqat təcrübələri keçməklə ali məktəb müəllimi, eyni zamanda bir tədqiqatçı kimi formalaşırlar.
İbtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası ixtisası üzrə təhsil alan magistrantlar Orfoepiyanın və orfoqrafiyanın elmi əsasları (II semestr), İbtidai siniflərdə şagirdlərin nitqinin inkişaf etdirilməsi yolları (S/f) (I semestr), İbtidai siniflərdə şagirdlərin nitqinin inkişaf etdirilməsi yolları (I semestr), İbtidai siniflərdə şagirdlərin nitqinin inkişaf etdirilməsi yolları (S/f) (III semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının müasir problemləri (II semestr), Azərbaycan dilinin tədrisi metodikasının tarixi və metodologiyası(II semestr), fənlərini öyrəndikdən sonra, elmi-pedaqoji və elmi-tədqiqat təcrübələri keçərək ali məktəb müəllimi, eyni zamanda bir tədqiqatçı statusuna sahib olurlar.
Tədris olunan fənlər barəsində qısa təsvir
- Azərbaycan dili-3
- Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası
- Ana dilinin tədrisi metodikası (1,2)
- Orfoqrafiya və orfoepiya təliminin metodik əsasları
- Nitq inkişafı üzrə işin metodikası
- İbtidai siniflərdə Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası (1,2,3)
- Oxu təliminin metodikası
- Azərbaycan dili və nitq mədəniyyəti
- S/f: Orfoqrafiya və orfoepiya təliminin əsasları
- Azərbaycan dili tədrisi metodikasının müasir problemləri
- Azərbaycan dili və onun xüsusi məktəblərdə tədrisi metodikası
- Azərbaycan dili tədrisi metodikasının müasir problemləri
- Azərbaycan dilinin tədrisi tarixi
- İbtidai siniflərdə şagirdlərin nitqinin inkişaf etdirilməsi yolları
- Azərbaycan dilinin tədrisi tarixi və metodologiyası
- Azərbaycan dili tədrisi metodikakasının müasir problemləri
- Nitqin üslubları
Kafedra üzvləri Bakı Dövlət Universitetinin Azərbaycan dili və ədəbiyyatı kafedrası, Təhsil Problemləri İnstitutu, AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu ilə əməkdaşlıq edir. Kafedra üzvləri respublika və beynəlxalq konfranslarda maraqlı məruzələrlə çıxış edirlər.Kafedranın professor-müəllim heyəti bakalavr pilləsi üzrə filologiya, ibtidai sinif müəllimliyi fakültələrində Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kursu üzrə yüksək səviyyədə mühazirələr oxuyur, laboratoriya və məşğələ dərsləri aparırlar. Bakalavr pilləsi ilə yanaşı olaraq kafedrada HSM-020005 Azərbaycan dili və ədəbiyyatın metodologiyası və metodikası istiqaməti üzrə magistr hazırlığı həyata keçirilir. Kafedra üzrə tədris planlarında nəzərdə tutulmuş bütün fənlər üzrə tədris proqramları hazırlanmış və Elmi Şurada təsdiq edilmişdir. Bütün fənlər üzrə tədris mövcud təqvim-tematik planlara uyğun olaraq aparılır. Son illər kafedrada tədris olunan fənlərin dərslik və dərs vəsaitləri ilə təmin olunması sahəsində uğurlu addımlar atılmışdır.
Statistik göstəricilər(2023)
- 3 nəfər filologiya elmlər doktoru, professor;
- 2 nəfər pedaqogika elmlər fəlsəfə doktoru, dosent;
- 7 nəfər pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent;
- 5 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent;
- 5 nəfər pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim;
- 3 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim;
- 3 nəfər pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim;
- 1 nəfər filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim;
- 1 nəfər baş müəllim;
- 6 nəfər müəllim;
- 4 nəfər labarant;
Kafedranın pasportu
- Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Filologiya fakültəsinin Azərbaycan dili və onun tədrisi texnologiyası kafedrasının pasportu
Xarici Dillər Mərkəzi
Xarici Dillər Mərkəzi Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti rektorunun əmri ilə 2018-2019-cu tədris ilində
KAFEDRANIN TARİXİ
ADPU-da aparılan struktur dəyişiklikləri ilə əlaqədar Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti rektorunun əmri ilə 2018-2019-cu tədris ilində 9 iyul tarixində Xarici Dillər Mərkəzi (kafedra) yaradılmışdır. Mərkəz 2008/2009-cu tədris ilindən etibarən yaradılmış İngilis dili və onun tədrisi metodikası kafedrası, 2015-2016-ci tədris ilində yaradılmış Xarici dillər və onun tədrisi metodikası və İngilis dili kafedralarının birləşməsi əsasında yaradılmışdır.
- cu ilin noyabr ayından ADPU-nun Xarici Dillər Mərkəzinin (kafedra) müdiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Ülviyyə Davud qızı Hacıyevadır. Ülviyyə Hacıyeva Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 17 dekabr 2021-ci ildə imzaladığı sərəncamla təhsildə göstərdiyi xidmətlərinə görə “Tərəqqi” medalına layiq görülmuşdür. 4 dərs vəsaiti, 1 test toplusu, 1 metodik vəsait, 13 proqram, 17 tezis, Respublika daxilində çıxan jurnallarda 36, Respublikadan kənarda isə 12 məqalənin müəllifidir.
Xarici Dillər Mərkəzi (kafedrası) Ali təhsilin bakalavriat, magistratura və doktorantura pillələrində ingilis, alman, fransız, rus, xarici dilin (ingilis dili) metodikası üzrə əsas aparıcı ixtisas mərkəzidir.
ADPU-nun Xarici Dillər Mərkəzi olaraq missiyamız tələbələrin müasir təlim metodlarının tətbiqi ilə xarici dillərin tədrisi sahəsində ən yaxşı təhsili verərək və ən müasir bilikləri paylaşaraq müxtəlif ixtisaslar üzrə rəqabətə davamlı mütəxəssislərin hazırlanmasını təmin etməkdir. Mərkəzin professor-müəllim heyəti öz sahəsinin tanınmış mütəxəssis və alimlərindən təşkil olunmuşdur. Hazırda Xarici Dillər Mərkəzində elmi-pedaqoji fəaliyyət göstərən professor-müəllim heyəti elm və praktikadakı ən son dəyişikliklərin və yeniliklərin tələbələrimizə ən yüksək səviyyədə öyrədilməsini təmin edir. Mərkəz, müasir iş dünyasının ehtiyacı olan yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanması üçün bir çox sahələri əhatə edən müxtəlif fənlərin xarici dildə tədrisini həyata keçirir. Mərkəzin tədris etdiyi bütün fənlər, yüksək ixtisaslı mütəxəssislər tərəfindən ingilis, fransız, alman və rus dillərində tədris olunur.
- KADR İŞİ
1.1 Xarici Dillər Mərkəzinin professor-müəllim heyətinin tərkibi:
2019-2020-ci il
97 əməkdaş. Onlardan 2-si filologiya elmlər doktoru, professor, 10-u filologiya üzrə fəlsəfə doktoru dosent, 4-ü filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim, 2-si filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, müəllim, 24- ü baş müəllim, 56-sı müəllim.
2020-2021-ci il
97 əməkdaş. Onlardan 2-si filologiya elmlər doktoru, professor, 1-i filologiya elmlər doktoru, 10 –u filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, 5-i filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim, 31-i baş müəllim, 48-i müəllim.
2021-2022-ci il
97 əməkdaş. Onlardan 2-si filologiya elmlər doktoru, professor, 1-i filologiya elmlər doktoru, 10 nəfəri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, 5-i filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim, 31-i baş müəllim, 48-i müəllim.
2022-2023-cü il
102 əməkdaş. Onlardan 2-si filologiya elmləri doktoru, professor, 1-i filologiya elmlər doktoru, 11 nəfəri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, 6-sı filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim, 32-u baş müəllim, 50-si müəllim.
1.2 2019-2023-cü illərdə Xarici Dillər Mərkəzinin doktorant və dissertantlarının siyahısı:
1.Səmədova Jalə Qədir qızı
Dissertasiya mövzusu: “İngilis dilində tədris mətnləri vasitəsilə tələbələrdə mədəniyyətlərarası səriştənin formalaşması yolları (ali məktəblərin dil fakültələrinin yuxarı kursları üzrə)”
İxtisas: 5801.01- Təlim və tərbiyənin nəzəriyyəsi və metodikası (ingilis dilinin tədrisi metodikası)
2.Əmirova Solmaz Cəmil qızı
Dissertasiya mövzusu: “İxtisası dil olmayan ali məktəblərdə tədris mətninin leksikasının öyrənilməsində bacarıq və vərdişlərin formalaşması metodları”
İxtisas: 5801.01- Təlim və tərbiyənin nəzəriyyəsi və metodikası (ingilis dilinin tədrisi metodikası)
3.Axundova Turan Rauf qızı
Dissertasiya mövzusu: “Qeyri ixtisas universitetlərində ingilis dilinin tədrisində multimediya proqramlarından istifadə tələbələrin kommunikativ səriştəsinin formalaşması vasitəsi kimi”
İxtisas: 5801.01- Təlim və tərbiyənin nəzəriyyəsi və metodikası (ingilis dilinin tədrisi metodikası)
4.Alıyeva Günay Dilqəm qızı
Dissertasiya mövzusu: “Tələbələrin mədəniyyətlərarası ünsiyyət bacarıqlarının keys metodu vasitəsilə inkişaf etdirillməsi”;
İxtisas: 5801.01 – Təlim və tərbiyənin nəzəriyyəsi və metodikası (Xarici dilin (ingilis dilinin) tədrisi metodikası);
5.Səfərova Yeganə Xaləddin qızı
Dissertasiya mövzusu: “İngilis dilindəki bədii mətnlərin təhkiyə strukturunda keçmişin linqvistik ifadə vasitələri”
İxtisas: 5704.01- Dil nəzəriyyəsi
6.Əsgərova Bənövşə Allahverdi qızı
Dissertasiya mövzusu: “Müasir İngilis dilində mətnin informasiya strukturunda qrammatikanın rolu”
İxtisas: 5708.1-German dilləri
7.Nəzərli Fidan Sadiq qızı
Dissertasiya mövzusu: “Müasir ingilis dilində bədii mətnlərin formalaşmasında ellipsis”
İxtisas: 5708.1-German dilləri
8.Məmmədova Şəlalə Arif qızı
Dissertasiya mövzusu: “Müxtəlifsistemli dillərdə ekzistensional cümlələrin praqmatik xüsusiyyətləri”
İxtisas: 5704.01- Dil nəzəriyyəsi
- Qəhrəmanova Röya Nadir qızı
Dissertasiya mövzusu: “Azərbaycan dili şivələrində qədim türk sözlərinin tarixi linqvistik təhlili”
İxtisas: 5706.01- Azərbaycan dili
- Orucova Türanə Rüfət qızı
Dissertasiya mövzusu: “”(hələ təsdiqlənməyib)
İxtisas: 5706.01- Azərbaycan dili
- Məmmədova Nigar Oruc qqızı
Dissertasiya mövzusu: “”(hələ təsdiqlənməyib)
İxtisas: 5706.01- Azərbaycan dili
- Hətəmli Səlbinə Müşfiq qızı
Dissertasiya mövzusu: “ ”(hələ təsdiqlənməyib)
İxtisas: 5802.01-Təhsilin təşkili və planlaşdırılması
- Xəlilzadə Şəbnəm Şahin qızı
Dissertasiya mövzusu: “ ”(hələ təsdiqlənməyib)
İxtisas: 5718.01-Dünya ədəbiyyatı
Xəbərlər
Qarabağ Azərbaycandır!
“ Moodle LSM ” adlı təlimin əsas istiqamətləri aşağıdakılardır:
Təlimdə elektron tədris resurslarından istifadə qaydalarının tətbiq olunma mexanizmi, tələbə və müəllimlərin bu resurslardan istifadə etməklə təhsil fəaliyyətini asanlaşdırmasi haqqında geniş məlumat veriləcək.
Təlimçi: ADPU-nun İKT mərkəzinin baş mütəxəssisi Elnarə Allahverdiyeva Təlim kursunu müvəffəqiyyətlə bitirən iştirakçılara sertifikat təqdim olunur.
Qeydiyyatdan keçmək üçün aşağıdakı linkə daxil olun. https://docs.google.com/forms/d/1PHb34Gv_kWVp1nve30gwmmxE9Z-HpJEnOJs6OXnHhLg/edit
Əlavə məlumat: +994-50-450-58-34
Bizimlə Əlaqə
+994 (12) 598 43 56
Bakı, Üzeyir Hacıbəyli 68
contact@filologiya.az